Unijne fundusze po nowemu

Nowe przepisy dotyczące wdrażania funduszy europejskich na szczeblu regionalnym w perspektywie finansowej 2014-2020, były tematem konferencji prasowej z udziałem marszałek Elżbiety Anny Polak i dyrektorów departamentów „funduszowych” Urzędu Marszałkowskiego Woj. Lubuskiego. Chodzi o tzw. ustawę „wdrożeniową”, która wprowadza m.in. funkcję rzecznika funduszy europejskich w ramach instytucji zarządzających regionalnymi programami operacyjnymi.

Marszałek Polak podkreśliła, że zmiany ustawowe będą miały olbrzymi wpływ na dalsze wdrażanie programów operacyjnych w całej Polsce. - W czasie, kiedy wszyscy byliśmy zajęci sądami, Prezydent RP podpisał ustawę wdrożeniową, a my mamy 30 dni na dostosowanie się do tej ustawy i dostosowanie naszych procedur - powiedziała. - Najważniejsze zmiany to powołanie rzecznika funduszy europejskich, który będzie reprezentował beneficjentów RPO. Będzie miał on bardzo poważne zadania: przyjmowanie wszystkich uwag i skarg od beneficjentów, rekomendowanie do Instytucji Zarządzającej RPO nowych rozwiązań co do usprawnienia naszych procedur, o ile oczywiście będą one miały istotny wpływ na dalszą realizację programu. Dochodzą też nowe, znacznie większe niż dotąd uprawnienia dla wojewody, który będzie uczestniczył w  procedurach z silniejszym głosem, bo w tej chwili jest już w Komitecie Monitorującym RPO. Dochodzą też zmiany, o które my postulowaliśmy i których domagali się beneficjenci: czyli skrócenie terminów oceny formalnej i merytorycznej, włączenie drugiego etapu w konkursach. Osobiście, bardzo mi odpowiada uwolnienie nas, beneficjentów, z postępowania przy wyborze partnerów do realizacji projektów. Można teraz zmieniać partnerów w trakcie realizacji projektu.

Marszałek przypomniała też, że mamy obecnie 400 podpisanych umów w ramach RPO, ponad 1,6 mld zł zakontraktowanych trafiło do beneficjentów. – Poziom kontraktacji wynosi ponad 42 proc., a więc jesteśmy na dobrym poziomie, najwięcej umów bo 242 umowy dotyczą twardych inwestycyjnych przedsięwzięć, natomiast trochę mniej 152 projektów jest w umowach w ramach EFS, co wynika ze specyfiki Europejskiego Funduszu Społecznego – podkreśliła marszałek.

O konsekwencjach nowej ustawy „wdrożeniowej” dla procesu kontraktacji mówiła Sylwia Pędzińska dyrektor Departamentu Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym. O sytuacji w poszczególnych programach, dla których samorząd województwa jest instytucją zarządzającą, mówili Małgorzata Jażdżewska dyrektor Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego, która zajmuje się wdrażaniem tzw. miękkich projektów dotyczących kapitału ludzkiego oraz Marek Kamiński dyrektor Departamentu Programów Regionalnych, który zajmuje się wdrażaniem Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, czyli projektów twardych, infrastrukturalnych.

Co przewiduje nowa ustawa?

Ustawa z 7 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 oraz niektórych innych ustaw,  zakłada m.in.:

• ograniczenie liczby dokumentów niezbędnych do uzyskania dofinansowania ze środków europejskich, które będzie się składać wraz z wnioskiem o dofinansowanie,
• powołanie rzeczników funduszy europejskich, którzy mają reprezentować beneficjentów projektów europejskich oraz odpowiadać m.in. za gromadzenie wniosków i postulatów związanych z realizacją programów operacyjnych,
• poszerzenie roli wojewodów w procesie wdrażania regionalnych programów operacyjnych,
• dzielenie konkursów związanych z ubieganiem się o dofinansowanie na etapy, tzw. rundy,
• skrócenie terminów w postępowaniu odwoławczym z 21 do 14 dni, czasu na rozpatrzenie protestu z 30 do 21 dni, a łączne rozpatrzenie protestu z 60 do 45 dni,
• ułatwienia w realizacji projektów partnerskich, partnerstwa służące wspólnej realizacji projektu będą mogły być zawierane przez wszystkie podmioty bez ograniczeń.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem niektórych przepisów, w tym m.in. zobowiązującego Instytut Badań Edukacyjnych do podjęcia działań mających na celu zapewnienie nieprzerwanego funkcjonowania Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji od 1 stycznia 2018 r.; przepis ten wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.